TEMI.mk

Nikola Gruevski

ОФИЦИЈАЛНИТЕ ИМИЊА НА АВТОПАТИ И ЕКСПРЕСНИ ПАТИШТА ВО МАКЕДОНИЈА
Експресен пат ВМРО, Автопат Гоце Делчев, експресен пат Методија Андонов Ченто…

Во екот на градбата на повеќе автопати (се подразбираа 6 коловозни ленти) и експресни патишта (се подразбираа четири коловозни ленти), како автопатите Скопје-Св.Николе-Штип, автопатот Демир Капија-Гевгелија кој беше последна 29км, но најтешка за градба делница на коридирот 10 и автопатот Кичево-Охрид, но и неколку експресни патишта, владата на Република Македонија некаде во 2013-2014 година со одлука на владата која излезе во Службен весник и која сеуште е на сила, по принципот на многу други држави, ги именуваше овие патишта.

1.
Па така, автопатот Скопје-Штип го носи името на големиот македонски револуционер “Гоце Делчев”.
Не знам зошто владата која не наследи во мај 2017 година и која само ги заврши последните 5-10% проценти од автопатот кој кога решивме да го градиме беше само идеја во нашите глави и во главите на генерации штипјани и граѓани на источна Македонија, не постави табли на автопатот со кои ќе се означи неговото име.

Гоце Делчев бил учител во Штипската населба Ново Село каде заедно со Дамјан Груев, а таму претходно свои траги како учители во овој дел оставиле и Петар Поп Арсов и Ѓорче Петров, ги поставил темелите на Организацијата во тој град, од каде подоцна излегуваат плејада револуционери, водачи и првенци на Организацијата која се бореше за ослободување на Макеоднија.
Гоце Делчев е една од најавторитетните фигури во македонската револуционерна борба за слобода, па така логично беше овој автопат да го носи неговото име.
2.
Целиот коридор 8 во делот на западна Македонија, од Скопје преку Тетово, Кичево, па се до Охрид, вклучивајки го и оној во градба од Кичево до Охрид (каде за време на мојот мандат како премиер освен проектирањето, експропријацијата на земјата и обезбедување финасии за градба, се завршија точно 50% од градежните работи на автопатот), коридор кој практично е поврзување и со Република Албанија, се именуваше како “Мајка Тереза”, родена Албанка во центарот на Скопје, каде и изрснала, една од најпознатите христијанки во светот, добитник на Нобелова награда за мир, голем светски хуманист, а во 2018 прогласена за светец од папата во Ватикан.

Имајќи во предвид прво дека Мајка Тереза е големо светско име, второ дека и Албанија, но и македонските Албанци кои во поголем дел живеат во западна Македонија каде поминува овој автопат се идентификуваат со неа како етничка Албанка, и трето дека Скопје и Македонија се горди со тоа што таа е родена и израсната во Скопје, понатаму што христијаните се идентификуваат дека таа била една од најистакнатите по хуманоста христијанки на ова време, итн, беше сосема логично тој автопат да го носи нејзиното име.
3.
Исто така обиколницата околу Скопје која се изгради во тие години го доби името “Обиколница Мајка Тереза”, која беше почната да се гради од нашите претходници и 80% се изгради и се заврши во периодот кога ја предвидев владата. Скопје нема попознато име низ целиот свет од нејзиното. Кој патувал низ многу држави и разговарал за Македонија со многу познати и успешни личности, ќе знае што пишувам.
4.
Експресниот пат Штип-Кочани го доби името Тодор Александров.
Логично, бидејќи ова големо име и револуционер во македонската историја, е познат по тоа што се бори за независна/автономна и обединета Македонија. Тој е еден од најславните водачи на ВМРО, роден и израснат во населбата Ново Село во Штип, и често пати од пиринска Македонија навлегувал со четите во тој регион на источна Македонија, ризикувајќи го својот живот за слободата на Македонија, за која го посветил целиот свој живот и во која борба го положил својот живот.
Овој експресен пат беше започнат да се гради пред смената на власта, некаде во текот на 2016 година, одкако претходно неколку години активно се работеше и се изработи проект, се направи и се финансираше експропријацијата и се обезбеди финасирањето за градба на проектот.
5.
За експресниот пат “Ранковце-Крива Паланка” (со проширување на црните точки на патот Крива Паланка-граница Бугарија), оставивме комплетно завршен проект за градба и обезбедени пари од светската банка за негова изведба.
Пред да излезе тендерот за градба на овој експресен пат не фати оној долг предизборен период во 2015/2016 и дел од 2017 година после изборите, кога законски не смеевме да го објавиме тендерот за градба и тоа го препуштивме на следната влада, која повеќе од една година не го објави, а и потоа го градеше со премногу бавно темпо, и на почетокот на овој месец со радост видов дека ЈП Макеоднски патишта, предводено од Коце Трајановски, по враќањето на власт на ВМРО-ДПМНЕ, ефикасно го завршил овој експресен пат кој СДСМ требаше да го заврши уште во 2019 година.

Овој пат беше именуван како експресен пат “ВМРО”.

Патот не поврзува со Бугарија, со Ќустендил како најблизок град после границата, со регионот на пиринска Македонија исто така, каде ВМРО наоѓале прибежиште и од каде делувале во своите цели за ослободување на Македонија.
Дополнително на ова, познато е дека бугарската историографија му дава бугарски карактер на ВМРО, па така сметавме дека името на овој експресен пат на општо задоволство треба да се именува по името на Организацијата која се бори за слободна, независна/автономна и обединета Македонија и дека и Македонците и соседите зад границата ќе чуствуваат поврзаност со името на овој експресен пат. Конечно ова име со нешто да не поврзува макар и транспортно, а не само да не дели.

6.
Експресниот пат тогаш во градба Градско-Прилеп, кој деновиве ефективно се заврши и пушти во употреба, на 31 мај 2017 година го оставивме на нашите наследници во длабока фаза на градба завршен околу 50 осто, каде претходно повеќе години се работеше на проектирањето, се финансираше и се заврши експропријацијата и се обезбеди финасирање за за градба на овој експресен пат, вклучивајки и делумен грант од ЕУ.
Овој експресен пат со четири коловозни ленти, кој значително го скрати патувањето помеѓу Скопје, Прилеп и Битола, беше именуван по “Методија Андонов-Ченто”, прв претседател на презириумит на АСНОМ, родум прилепчанец и подоцна жртва на комунистичкиот режим.

7.
Експресниот пат Штип-Радовиш го именуваме како “Експресен пат Борис Сарафов”, носејќи го името на многу значајна фигура во македонското ослободително дело, слично како и Тодор Алексндров долго негирана и неправедно оцрнувана од комунистичката историографија на Македонија која имаше идеолошки пристап на толкување на историјата, веројатно против кој не можеше да се спротистави, но и личност која е веќе рехабилитирана од пост комунистичката историографија на Македонија.

За експресниот пат Штип-Радовиш, освен обезбедени пари како финасирање, целосно завршена експропријација и целосно направен проект, беше завршен и тендерот за градба и одбран изведувач, кој потоа СДСМ го поништи, па повторно бираше од почеток. И беше единствениот експресен пат од сите овие започнати патишта кој успеа целосно да го заврши, претпоставувам пред се заради честите потреби на тогашниот нивни лидер да патува до Струмица и назад кон Скопје.

8.
Имаше именување на уште еден планиран и подготвен за градба експресен пат во време кога има веќе беше целосно завршен проектот за градба, беше завршена експропријацијата и очекувавме одобрување на претходно разговарано и усно договорено финасирање од една од меѓународните финасии институции.
Тоа е планираниот експресен пат од Охрид до Пештани, чие име се предвиде да биде Христо Узунов, по славниот Охридски војвода.
Но, за жал заради протести на некоја НВО, банката во последен момент го одкажа финасирањето, за да раководството на банката не си навлече проблеми од еколошките организации на глобално ниво и градбата не се случи.
Со оглед дека проектот е целосно готов, неговата градба со изнајдено друго финасирање или буџетско финасирање, може ефективно да се реализира во секој момент бидејќи образложението на НВО беше според мое мислење не доволно издржано.
Тие тврдеа дека секоја година на таа траса прелетуваат јато птици од Африка кон северниот дел на Европа, и дека токму тука истоте почивале на тој пат.
Не сум чул дека во светот некој спречил градба на некој пат за иста работа, бидејќи претпоставувам дека дури и сѐ да е така, птиците секако ќе си најдат некое друго убаво, соодветно за нив и мирно место во близина за почивка при долгиот лет.

9.
Мислам дека свое име доби и експресниот пат Штип-Велес, кој во периодот кога ја водев владата од магистрален (две коловозни ленти и пониски стандарди за на кривини и нагорници), се проектираше, се направи експропријација на новите траси, се финасираше градбата и целосно се изгради експресен пат со четири коловозни ленти, кој на делови се прошири со по една лента на местото на постоечкиот магистрален пат, и се обнови асфалтот на постојниот, а на други делови каде имаше поголеми кривини или нагорнини, се изградија цели нови траси со четири коловозни ленти.

10.
Општо е познато дека автопатот од Скопје до грчката граница официјално уште од 2007 година го доби името “Александар Македонски” кој подоцна власта на СДСМ во 2017 година сосема непотребно го промени и преименува во автопат “Пријателство”.

Велам непотребно, бидејќи именувањето на автопат не укажува кому историски му припаѓа тој лик.
Дури и по прифаќањето на т.н. преспански договор, каде тогашната власт во 2018 година сосема нелогично прифати и потпиша дека Грција и луѓето родени од таа страна на границата имаат екслузивно право на повикување на античката историја, а Макеоднија и луѓето родени Макар и 100 метри од македонаката страна на границата немаат такво право, тоа не значеше дека именувањето на автопат со име на лик од светската историја, во случајот од античкиот период, укажува на некаква негова припадност, како што не значи именувањето на улица “Рузвелтова”во Скопје дека американскиот претседател Франклин Рузвелт припаѓа на Македонија или многу такви слични примери.

СДСМ предводена од Заев отиде и до таму што го преименува главниот национален стадион Филип Втори Македонски, ги одстрани воштаните фигури на Александар Македонски и неговиот татко Филип втори од архолопкиот музеј на Македонија, го преименува и избриша и името на самиот музеј, каде логиката беше да се постават воштани фигури на владетели или други значајни современици, од чие време се најдени многу археолошки предмети на територијата на Република Македонија, а од времето на Филип и Александар постојат многу артефакти во музејот, вклучително и многу монети со ликот на Александар Македонски.

Така што, сите овие имиња на автопати и експресни патишта, дел изградени, дел сеуште во градба, и еден кој заради опструкции во последен момент не започна да се гради во форма на експресен пат, но тоа може да се заврши во иднина бидејќи сите подготовки се направени, имаат официјални имиња, донесени со одлука на Владата на Република Македонија, кои сеуште се важечки и се на сила, но не се поставени табли со кои се означени имињата, бидејќи тогаш кога се именуваа, најголем дел од патиштата беа во градба или непосредно пред почнување на градба.

Оваа или некоја следна влада, кога ќе отцени, може да постави табли со кои ќе ги означи имињата на овие патишта.

Nikola Gruevski

ЧЕСТИТ БОЖИЌ!
За многу години.
Нека овој Божиќ, оваа прослава на христовото раѓање, овој празник на љубовта и доаѓањето на Спасителот, донесе за сите година која само по добро и по успеси ќе се памети.
ХРИСТОС СЕ РОДИ!

По повод денот на Христовото раѓање, за оние кои ги интересира да проникнат малку подлабоко во времето на христовото раѓање следува текст за возбудливите настани од времето кога се раѓа на земјата личноста со најголемо влијание на сите времиња: Исус Христос.

ВРЕМЕПЛОВ НА РАЃАЊЕТО ХРИСТОВО

Евреите очекувале нивниот спасител, или Месија, да биде моќен крал кој ќе ги собори нивните римски угнетувачи.
Но, очигледно Бог имал различни планови.

Исус е роден од девица по име Марија во витлеемска штала некаде помеѓу 6 и 4 п.н.е.

1.
Марија е свршена за Јосиф (Матеј 1:18; Лука 1:27).
Свршувачката во древен Израел била многу пообврзувачка од денешните веридби. Таа била правно обврзувачка и парот се сметал како за законски венчан, иако бракот сè уште не бил оформен. Родителите обично ги договарале браковите за своите деца.
Периодот на свршувачка можел да трае до една година. За време на овој период, парот имал малку или воопшто немал контакт еден со друг. Се очекувало невестата да биде девица при стапувањето во брак

2.
На Марија ѝ се појавува ангел и ѝ кажува дека ќе го роди Месијата (Лука 1:30-33). Овој настан е познат како Благовештение.
Марија прашала како е тоа можно, бидејќи била девица.
Ангелот Гаврил ѝ кажал дека:
„Светиот Дух ќе дојде врз тебе и силата на Севишниот ќе те засени; затоа, и тој Светец што треба да се роди, ќе се нарече Син Божји“ (Лука 1:35).
Ангелот се појавил кај Марија и ја поздравил со зборовите: “Радувај се благодатна! Господ е со тебе”. Марија била многу вознемирена од овој поздрав и се чудела што би можел да значи. Гаврил ја охрабрил Марија да не се плаши и ѝ соопштил дека ќе зачне и роди син кој ќе се вика Исус
Гаврил додал дека и нејзината роднина Елисавета, иако во напредната возраст, е бремена во шестиот месец.

3.
Марија останува бремена (Матеј 1:18; Лука 1:39-41).
Можеби била загрижена за тоа како луѓето ќе реагираат на нејзината бременост. Иако Марија и Јосиф сè уште не биле официјално венчани, спиењето со друг партнер за време на периодот на свршувачката се сметало за прељуба според еврејскиот закон од Стариот Завет (Второзаконие 22:23-24).
Ако сакал Јосиф, можел да ја раскине нивната веридба и да ја обвини за прељуба. Секако и Марија ја знаела казната за прељуба во нејзиното општество. Таа ќе била изведена пред нејзината заедница како јавен срам и ќе била каменувана до смрт, согласно тогашните обичаи.
Така што, произлегува дека таа можела да се соочи со можноста да и биде загрозен самиот живот. Но нејзиниот одговор е:
„Еве ја слугинката Господова! Нека ми биде според твојот збор“ (Лука 1:38).

4.
Јосиф планира тивко да ја раскине свршувачката со Марија (Матеј 1:19).
Ангел му кажува на Јосиф дека детето на Марија е Месијта (Матеј 1:20-21).

Очекувано, Јосиф не верувал во нејзините тврдења за бременоста (Матеј 1:18-19). Но, наместо да ја осуди, тој решил тивко да ја раскине нивната свршувачка (Матеј 1:19). Како праведен човек, тој не сакал јавно да ја посрамоти Марија.

5.
На Јосиф ангел му се јавил на сон. “Јосифе, сине Давидов, не плаши се да ја земеш Марија за своја жена”. Му објаснил дека детето е зачнато од Светиот Дух. Му кажал дека треба да му даде име Исус, бидејќи Тој ќе го спаси својот народ од гревовите.
И во двата случаи, ангелите донеле вест за раѓањето на Исус и објасниле дека тоа е дело на Светиот Дух. Марија и Јосиф, иако првично збунети и исплашени, на крајот ја прифатиле Божјата волја и ги послушале инструкциите на ангелите

Јосиф одлучува да остане со Марија и да го прифати детето како свое (Матеј 1:24). Тоа било акт на исклучителна вера, храброст и послушност кон Бог. Тој прифатил улога на татко на дете кое биолошки не било негово. Оваа одлука барала голема вера и храброст од Јосиф. Тој ризикувал јавно исмевање поради бременоста која очигледно започнала пред нивниот брак.

6.
Цезар Август бил римски император кој владеел од 31 година пред нашата ера до 14 година од нашата ера.
Роден како Гај Октавиј во 63 година пред н.е., тој бил посвоен од својот чичко Јулиј Цезар и го наследил како негов главен наследник. По убиството на Цезар во 44 година пред н.е., Октавијан се издигнал на власт преку серија политички маневри и воени победи.
Во 31 година пред н.е., Октавијан ги победил своите ривали Марк Антониј и Клеопатра во битката кај Акциум, со што станал единствен владетел на Римската Империја. Во 27 година пред н.е., Сенатот му ја доделил титулата Август (“возвишениот”), по што тој станал познат како Цезар Август.
За време на своето 45-годишно владеење, Август ја проширил Империјата, додавајќи ги Египет, северна Шпанија и голем дел од централна Европа, воспоставил долготраен мир и просперитет, спровел бројни политички, социјални и морални реформи и ја трансформирал Римската Република во де факто монархија, иако ги задржал републиканските институции.
Августовото владеење се смета за златно доба на римската моќ и култура.
Во тој период кога Марија е бремена Цезар Август имал повикано на попис, барајќи од секој Евреин да оди во земјата на своите предци за да плати данок ( Лука 2:1-3 ). Цезар Август наредил да се изврши попис во Римското Царство од неколку причини како регулирање на собирањето данок, организирање на воената регрутација и одобро управување со империјата
Пописот бил наменет за подобра административна контрола над огромната територија на Римската Империја.
Овој попис, спомнат во Евангелието според Лука, најверојатно бил нареден од Август околу 8 година пред новата ера, но бил спроведен во Палестина неколку години подоцна, можеби поради политички тешкотии помеѓу Рим и Ирод. Овој попис не бил единствен. Лука во својот извештај го нарекува “прв попис”, што укажува дека имало и подоцнежни пописи.

7.
Јосиф и Марија патуваат во Витлеем, родното место на нивниот предок, цар Давид (Лука 2:4). Секој морал да се врати во родниот град на своите предци за да се попише.
Јосиф, како потомок на Давид, морал да оди во Витлеем
Растојанието меѓу Назарет и Витлеем било околу 110 километри. Патувањето траело неколку дена низ тежок терен.
Марија била во напредна бременост, што го отежнувало патот и било физички исцрпувачко, особено за Марија

8.
Марија го раѓа Исус во штала (Лука 2:6-7).
Таа немаше каде да го положи Исус освен јасли бидејќи немале кревет (јаслите служеле за храна за животните) исполнета со сено (Лука 2:7). Немало помош - Марија се породила сама, со помош на Јосиф.

9.
Ангелите им кажуваат на пастирите каде да го најдат новородениот Месија (Лука 2:8-12).

Набргу по раѓањето на Исус, ангелите им се појавиле на блиските овчари, кои биле на полињата и ги чувале своите овци таа ноќ (Лука 2:8-9). Божјата слава ги осветлила, и тие многу се исплашиле.
Научниците сугерираат дека ова е уште еден доказ дека Исус веројатно е роден во пролетта. Тоа е затоа што овчарите ги чувале своите овци ноќе од пролет до октомври, но особено во пролетта за да ги заштитат новородените јагниња од предатори.

Пастирите се исплашиле од оваа натприродна појава (Лука 2:9), но ангелот им рекол да не се плашат.
Овчарите можеби се прашувале зошто ќе им се појави ангел. Овчарите биле презирани во еврејското општество во тоа време - и често се гледало на нив со недоверба. Тие не биле образовани и извршувале работа што никој друг не сакал да ја прави.
Веднаш штом ангелите заминале, пастирите решиле да одат во Витлеем. Тргнале брзо, без двоумење или сомневање во пораката и го нашле Исус точно како што им било кажано, како бебе повиено во пелени и положено во јасли. Го нашле заедно со Марија и Јосиф.
Кога го виделе бебето, пастирите ја потврдиле вистинитоста на ангелската порака. Потоа почнале да ја шират веста за она што го виделе и чуле за детето. Сите кои ги слушнале биле восхитени од нивната приказна.

10.
Пастирите одат кај Марија и Јосиф за да го видат Исус сами (Лука 2:15-20).
Мудреците следат ѕвезда за да го најдат Исус (Матеј 2:1-2, 9-11).

Надежната порака за раѓањето на Исус била наменета за сите луѓе.
И нивното смирение и копнеж по спасител подобро ги подготвија да ја прифатат веста за Исус. Всушност, пастирите биле толку возбудени поради пораката што веднаш отишле да го посетат Исус ( Лука 2:15 ).
Откако го погледнале, тие продолжиле да го шират зборот дека ветениот Месија конечно дошол (Лука 2:16-20).

Сепак, тие не биле единствените што го видоа Исус.
Група странци, исто така, поминала голема далечина за да му оддаде почит.
Библијата кажува дека тие биле од исток, што значи која било земја источно од Ерусалим (Матеј 2:1). Научниците теоретизираат дека тие би можеле да потекнуваат од поранешен Вавилон, Персија, Арабија, Етиопија или Индија.
Фактот што ги нарекувале „маги“ и „мудреци“ ни дава навестување кои биле тие луѓе.
Маги е грчки збор, за кој се верува дека значи „мудрец“ или „астролог“. Во библиски времиња, паганските кралеви честопати се потпирале на астролози и мудреци за да дејствуваат како советници. Ова сугерира дека мудреците што го посетиле Исус биле високообразовани астролози од паганските царства. Исто така, објаснува зошто тие би биле заинтересирани за изгледот на ѕвездата што ги довела до Исус (Матеј 2:2).
Мудреците со себе носеле подароци кои традиционално им биле давани само на кралевите - злато, темјан и смирна - како начин да му оддадат почит на Исус како крал на Евреите (Матеј 2:11).
Тие не биле отфрлени од скромното опкружување на Исус.
Овие странци, кои можеби некогаш познавале само пагански богови, му се поклонувале кога неговиот народ дури и не го препознал (Матеј 2:1-5, 11). Тоа повторно илустрира една важна лекција — дека Исус дошол да ги спаси луѓето од секое племе, јазик и народ (Матеј 28:18-19).

Повеќето луѓе го поврзуваат роденденот на Исус со Божиќ. Некои сугерираат дека оваа асоцијација започнала како начин да се поттикнат паганите да го прифатат христијанството (бидејќи Божиќ бил и ден на обожавање на римското божество на сонцето).
Други велат дека древните научници го пресметувале датумот на раѓањето на Исус врз основа на датумот на неговата смрт.
Сомоглед дека евангелијата не се занимаваат сондатумот на раѓањето на Христос, според описите во евангелијата, Исус најверојатно е роден во пролет, најверојатно во март, иако некои научници сугерираат дека е роден во септември или октомври.

11.
Ирод I Велики (“Херод”форма на истото име кое е поблиску до оригиналното име на старогрчки и хебрејски) имал титула на цар (крал) на Јудеја и околните територии. Тој владеел од 37 година пред нашата ера до 4 година пред нашата ера. Римскиот сенат го именувал за вазалски крал (rex socius) во 40 година пред нашата ера. Тој бил поставен од Рим како проконсул. Имал статус на крал-сојузник (rex socius) во однос на Рим.
Иако имал титула на цар/крал, Ирод всушност бил вазал на Римската империја. Тој уживал значителна внатрешна автономија, но бил подреден на Рим во надворешната политика.
Цар Ирод слушнал за потрага на мудреците и ги замолува да му ја кажат локацијата на Исус штом ќе го најдат (Матеј 2:7-8). Ирод ги испратил мудреците во Витлеем да го најдат детето.
Мудреците го посетуваат Исус и му носат злато, темјан и смирна (Матеј 2:11).
Мудреците всушност биле група учени луѓе од Истокот кои дошле во Ерусалим барајќи го новородениот “Цар на Јудејците”. Тие не се обратиле директно на Ирод, туку дошле во Ерусалим прашувајќи за новородениот цар. Кога Ирод дознал за нивното доаѓање, ги повикал тајно на средба.

Ирод ги распрашал за точното време кога се појавила ѕвездата. Ги испратил во Витлеем да го најдат детето, барајќи да се вратат и да му кажат каде е детето. Тој бил вознемирен од веста за раѓањето на нов “Цар на Јудејците”. Се обидел да ги искористи мудреците за да ја открие локацијата на детето. Неговата вистинска намера била да го убие детето, а не да му се поклони. Мудреците биле водени од ѕвездата и пророштвата до Ерусалим, каде Ирод се обидел да ги манипулира за свои цели.

12.
Еден ангел ги предупредува мудреците да не се враќаат кај царот Ирод (Матеј 2:12). Мудреците заминуваат по друг пат. Мудреците биле предупредени преку сон да не се враќаат кај Ирод. Ова било директна божествена интервенција за да се заштити Исус. Ирод ги испратил мудреците во Витлеем со лажно ветување дека и тој сака да му се поклони на новиот цар

13.
Ангел го предупредува Јосиф да ги земе Марија и Исус и да побегне во Египет за да ја избегне замислата на кралот Ирод (Матеј 2:13). Јосиф ги зема Марија и Исус и ноќе бегаат во Египет.

Светото Семејство патувало повеќе од 2000 километри од Израел до Египет и назад, посетувајќи околу 25 локации во 8 современи египетски провинции. Нивниот најдолг престој бил во Кускам во Асјут, каде се проценува дека останале повеќе од 6 месеци. Се проценува дека останале во Египет околу 3-4 години. Патувале низ Синајската пустина и долж реката Нил.
Посетиле бројни места кои подоцна станале свети локации за христијаните.
Престојувале во пештера во Стар Каиро, каде подоцна е изградена црквата Абу Серга. Се верува дека подолго време престојувале во манастирот Ал-Мухарак во Горен Египет.
Египет бил надвор од политичкото влијание на кралот Ирод, што го направило безбедно место за Светото Семејство да побегне. Како дел од Римската Империја, Египет имал релативно стабилна политичка ситуација во тоа време. Тие често го менувало своето место на престој за да ги избегне шпионите на Ирод.

14.
Кога сфатил дека мудреците го измамиле, Ирод станал многу бесен. Кралот Ирод нареди да умре секое дете од две години и помладо во Витлеем (Матеј 2:16).
Ирод ја одредил возраста според времето што го дознал од мудреците кога се појавила ѕвездата.
Овој настан е познат како “Колежот на невините”. Ирод се исплашил од доаѓањето на новиот “Цар на Јудејците” кој би можел да го загрози неговиот трон. Тој бил познат како суров и крвожеден владетел. Ирод убил повеќе членови на своето семејство, вклучувајќи ја својата сопруга и синови, поради параноја дека се обидуваат да го соборат од престолот.
Иако овој настан е запишан само во Библијата, тој се вклопува во познатиот карактер на Ирод од други историски извори.
Се проценува дека бројот на убиени деца во малото гратче Витлеем бил релативно мал (можеби 20-30 деца).
Ваквите сурови дела не биле невообичаени во тоа време и можеби затоа не се спомнуваат во други историски записи.
Иако бил моќен владетел, тој никогаш не се чувствувал сигурен на својата позиција. Како Идумеец (потомок на Исав), поради неговото нееврејско потекло, многу од неговите еврејски поданици го сметале за нелегитимен владетел. Ова го терало постојано да ја докажува својата моќ и да елиминира секаква закана. Херод бил клиентски крал на Рим и се плашел дека може да ја изгуби поддршката на римските господари. Секој предизвик на неговото владеење бил пречекан со брутален одговор. Неговата сестра Саломе и брат Ферорас намерно ја поттикнувале неговата параноја.

Ирод умрел на 69-годишна возраст во март 4 година пред нашата ера.
Главните причини за смртта на Ирод биле компилација на повеќе заболувања меѓу кои хронично бубрежно заболување, гангрена на гениталиите со инфестација на црви (најверојатно ларви), позната како Фурниерова гангрена и артериосклероза. Направил неуспешен обид за самоубиство непосредно пред смртта. Во последните денови бил во голема болка и ментален и физички неред, го изменил својот тестамент три пати и на крајот го разнаследил и убил својот првороден син, Антипатер.

15.
Марија, Јосиф и Исус остануваат во Египет додека не умре Ирод. Царот Ирод умира (Матеј 2:19).
По смртта на Ирод, ангел повторно му се јавува на Јосиф во сон..
Семејството го напушта Египет и се враќа во Израел, но поради стравот од Архелај, Иродовиот син, тие се населуваат во Назарет во Галилеја
(Матеј 2:19-23).

Евангелието по Лука споменува дека Исус растел и се засилувал, исполнувајќи се со мудрост. На 12-годишна возраст, Исус оди со родителите во Ерусалим за Пасха и останува во храмот, разговарајќи со учителите.

Овие настани ги поставуваат темелите за Исусовиот живот во Назарет, каде што тој ќе живее до почетокот на својата јавна служба на околу 30-годишна возраст, кога ги започнува своите активности со кои го менува светот и кои го прават највлијателна фигура на сите времиња.

Nikola Gruevski

Најкратката биографија на Исус Христос

Во 1954 година беше објавен конкурс за најкратка биографија на Исус Христос. Наградата ја доби текст од непознат автор (не го спомнал своето име). Наградениот труд бил објавен од американско списание кое било објавено на 12 јазици во 17 милиони примероци.

Текстот гласи вака:

„Еве еден млад човек кој е роден во непознато село, син на жена од село. Тој израснал во друго село. Работел во работилница за обработка на дрво до својата триесетта година. Потоа проповедал три години, посетувајќи села и градови. Никогаш не напиша ниту еднa буква. Тој никогаш не бил на ниту една политичка функција.

Никогаш не поседувал куќа. Тој никогаш немал свое семејство. Тој не посетувал училиште. Никогаш не стапнал во метропола.
Никогаш не мрднал повеќе од 300 километри од местото каде што е роден. Никогаш не правеше ништо од оние работи кои редовно ја следат величината. Тој немаше други документи освен себе.
Дури и кога бил млад, јавното мислење заземало непријателски однос кон него. Неговите пријатели го оставија. Тој беше предаден на непријателите. Над него беше извршен некој го нарекуваат - процес. Бил распнат меѓу двајца разбојници. Додека умирал, неговите џелати фрлале ждрепка за да утврдат кој ќе го добие единственото нешто што го поседува: неговата волнена облека. Бил погребан во гроб што привремено му го дал лојален пријател.

Оттогаш поминаа повеќе од деветнаесет века, а и денес тој е голема суперѕвезда која не знае за залез. Тој е на чело на секој напредок на човечки род. Без претерување, со мирна душа, тврдам:
-дека сите војски што некогаш марширале низ светот,
- дека сите флоти што некогаш биле вооружени,
- дека сите парламенти што некогаш се состанале,
- дека сите владетели што некогаш владееле на земјата
Дека сите тие заедно немале толку влијание врз земниот живот на човекот како ова - ЕДИНСТВЕНИОТ САМОТЕН ЖИВОТ“

ЧЕСТИТ БАДНИК!

Nikola Gruevski

СКИЈАЧКИ ЦЕНТРИ ВО МАКЕДОНИЈА И МИХАЈЛОВО

Деновиве во близината на Кавадарци, на оддалеченост од 35 км од градот, на планината Кожуф, се отвори мал скијачки центар “Михајлово”, со првата скијачка патека “Македонија” долга речиси 400 метри и ски лифт. Градоначалникот на Кавадарци Митко Јанчев кој ја носи најголемата заслуга за овој проект најави уште две скијачки патеки следната година, и двете по 2000 метри, кои ќе почнуваат од надморска висина од 1.700 метри, со жичара. Со тоа општината Кавадарци дефинитивно ќе стане скијачки спортско-рекреативен центар во Македонија.

Неспорно е дека Митко Јанчев со неверојатен ентузијазам и професионалност веќе 7 години прави значајни проекти за општина Кавадарци, и како градоначалник ги надмина сите очекувања одкако во 2017 година прв пат ја доби довербата на кавадарчани како кандидат на ВМРО-ДПМНЕ.

Она што е посебно за поздравување е што успеа овој проект вреден речиси 900 илјади евра да го реализира без воопшто да инвестира пари од буџетот на општината, туку околу 470-480 илјади евра со негови залагања ги обезбедил од донации од приватни компании, при што токму неговата приватна компанија Кожувчанка, заедно со Комерцијална банка од Скопје се најголемите донатори.

Втората работа што позитивно ме изненади е што самиот истражил каде и како завршија владините инвестиции во неколку скијачки центри од периодот 2013-2014 година кога владата која ја предводев имаше проект за развој на неколку скијачки центри и така дознал дека инвестицијата на владата во Крушево во набавка на т.н. “топови” за вештачко правење снег, купена од владата, општината Крушево ја примила и никогаш не ја употребила, па оваа комплетно нова и не употребена опрема во вредност која доколку денес би се набавила би чинела над 400 илјади евра, успеал да издејствува да ја добие на користење од општината Крушево и по десетина години воопшто не користена, комплетно нова, да ја стави во функција во новиот скијачки центар кој е на територијата на општината Кавадарци.

Вчера, на 4. јануари 2025 година на малата патека од едвај 400 метри, и со ски лифт со капацитет од 600 лица на час, имало дури 3.000 посетители во еден ден.
Тоа е огромна бројка на посетители во еден ден за Макеоднија, која тешко и ретко ја постигнуваат и Попова Шапка и Маврово. Тоа укажува дека граѓаните имале потреба од ваков макар и мини скијачки центар.

Градоначалникот многу мудро осмислил во следниот период кога ќе заврши зимскиот распуст сите ученици од училиштата од општината да добијат часови по скијање во овој нов скијачки центар, одкако претходно со парите од донации набавил користени но сеуште употребливи скијачки реквизити за изнајмување по симболични цени за оние кои ги немаат.

Сето ова заслужува да биде добар пример за иницијативност и силна лична заложба за постигнување многу повисоки цели, во смисла цели кои понекогаш ги надминуваат можностите и капацитетите на општината, на многу други градоначалници.

Ова снаоѓање со одамна купена, а со години не употребената опрема во Крушево, ме потсети на фактот што пред 6-7 месеци прочитав во македонските медиуми дека сеуште во здравствениот сектор, во некои болници и клиники во Македонија, по подрумите стои неотпакувана опрема, набавена нива од владата која ја предводев, но пристигната во времето кога трансферот на власта во 2017 година беше завршен, а тогаш новата власт со голема не грижа не ги стави во употреба само за да не се промовира нешто набавено од времето кога ја предводев власта.

Таа деструктивност, како и многу други големи грешки и слабости ги доведе до големиот пораз на изборите во мај минатата година.
Но, како и да е, таа опрема која е неотпакувана, може сега да се искористи и да се стави во употреба.
Истото е со дел од книгите од проектот “1100 книги и учебници од кои се учи на највисоко рангираните универзитети во светот”. Дел од факултетите ги примија овие книги за кои се инвестираа многу пари, и со цел да продолжат да се продаваат учебниците напишани од некои локални професори, ги оставија во подрумите на факултететоте без да ги стават во наставна функција.

Враќајки се на ски центрите во Македонија, се потсетив дека некаде во 2012 година на наса заедничка средба, го замолив Бојан Крижај од Словенија, како една од најголемите легенди на регионалната и светска скијачка елита во своето време, да ни помогне со стручна анализа и проценка, каде и што можеме да инвестираме како влада во развој на нови и рехабилитација и надградба на постоечките државни или општински скијачки центри во Македонија.

Идејата која ја промовирав беше дека скијањето пред се како спорт и рекреација да го доближиме до граѓаните на повеќе градови низ Македонија преку изградба на нови и до инвестирање во постоечки ски центри кои се во државна сопственост или под општините.

Тргнав од тоа дека не секој македонски граѓанин може да си дозволи себе и на своето семејство и деца, да патува на поголеми дистанци во познатите скијачки центри, и да плаќа скапи хотели и други трошоци, за да научат или да уживаат во скијањето. Или некои од нив кои се талентирани да станат и спортисти во тој тој спорт кој ќе се натпреваруваат.
Затоа сакавме да создадеме услови и да му ги доближиме тие можности во Македонија, повеќе одколку дотогаш.

Бојан Крижај го прифати предизвикот, ја обиколи Македонија и ми даде исцрпен професионален извештај.
Тој кажа дека Македонија иако мала земја има еден огромен потенцијал за светски скијачки центар и дека тоа е Попова Шапка. Исто така ми кажа и дека со било кој професионалец во областа може да ја одбрани тезата дека Попова Шапка според природните карактеристики на теренот може да се вброи во топ пет најдобри во Европа, според она што го дала природата, но дека недостасуваат многу инвестиции и професионална грижа.
Сите други места, потенцираше тој, може да се добри за рекреативно скијање. Некои од нив и за спортско натпреварување од од понизок ранг.

Затоа, тој препорача дека главните инвестиции треба да се насочат на Шапка и да се создаде голем и светски реномиран скијачки центар со потенцијал да биде светско сврталиште на најголемите скијачи на планетарно ниво.

За Крушево се сеќавам кажа дека има голем проблем со патеката што некој, подоцна дознавме функционер во комунизмот, си изградил викендица речиси на сред патека, но кажа дека бидејќи чувствува дека на владата и е важно да помогне да се врати туризмот во тој мал град кој многу жители го напуштиле, дека таму може да се направи центар за сноубординг и за рекреативно скијање. Кажа дека таму треба да се инвестира во опрема за вештачки снег, па така таму подоцна се набави тоа.

Ние му ја објаснивме нашата замисла дека сакаме да направиме можности за рекреативно скијање во неколку региони кои не само што ќе им дадат можност и евтин пристап на граѓаните од тие региони за скијање, туку ќе станат и регрутни центри за талентирани потенцијали за евентуални нови врвни скијачи во иднина, кои одкако ќе добијат услови и ќе се детектира нивниот талент, потоа државата може да им помогне за понатамошниот развој.

Тој ја поздрави таа идеја и повтори дека за врвен спорт на светско ниво постојат услови само на Шар планина, а за сите друго поединечно ни даде свое мислење и предлози во што да се инвестира.

Од таа иницијатива, освен опремата за правење вештачки снег во Крушево, која за жал од за мене непознати причини локалната власт на која и ја предадовме никогаш не ја ставила во употреба, произлезе и инвестиција во единствениот скијачки центар во источна Макеоднија “Пониква”, кој има и сместувачки капацитети за околу 400 луѓе и кој се наоѓа во близина на Кочани и Пробиштип.

Оваа инвестиција повеќе години функционираше, но по промените во власта на централно и на локално ниво во 2017 година нивото е значително опаднато.
Информации најдов во еден текст од 17 мај 2022 година на еден портал наречен магазин туризам од каде цитирам еден дел: “…Заборавена од времето, локацијата добива повеќе на значење во 2012 година. Со финансиска помош во опрема во висина од 20 милиони евра од МЕПСО, Владата и донација од Швајцарската влада, релативно непознатата скијачка дестинација станува туристичка атракција. Еден милион евра се вложија во опрема за вештачки снег: топови, ратрак, моторна санка. Изградена е вештачка акумулација, електроенергетска и водоводна инсталација за пренос на вода и за подготвка на вештачки снег. По малку трагично, но по пауза од дури четири децении, конечно пред две години беа реконструирани и дотраените скилифтови. Скијачките патеки се опремени со рефлектори за ноќно скијање, кое повремено се одвива на двете скијачки патеки од 17 до 20 часот. Сепак, несоодветното чување на опремата доведоа до тоа пред 5 години, непосредно пред стартот на скијачката сезона 5-те топови за вештачки снег да бидат надвор од употреба. Причината – биле исечени и украдени каблите. Пред целосно да се санираат недостатоците, неколку скијачки сезони функционираа само повремено кога ќе се наталожеше снежна покривка…”.

Во фокусот ни беа, и стручни екипи ги посетија и Јабланица во близина на Вевчани и Струга, Беласица кај Струмица, кој беа следни на списокот за инвестирање, Голак кај Делчево каде започнавме со инвестиција најпрвин во средување на патот, но политичките промени не дозволија напредок.
Направивме и одредени дополнителни инвестиции на Пелистер во Битола.

Маврово и друг дел од Кожув веќе од претходните влади беа дадени на долгорочна концесија на приватни инвеститори така што таму немаше оправданост државата да вложува во опрема бидејќи таа обврска беше на сопственикот на концесијата.

Се посетија и неколку други планини каде се мислеше дека можеби има потенцијал за изградба на ски центри, како на пример Галичица меѓу Охрид и Преспа, Плачковица кај Радовиш, осоговските планини кај Берово и други, а многу големо внимание се посвети и на планината Водно, пред се заради неговата непосредна близина до главниот град.

Потенцирам дека планот не беше буквално на сите овие планини да се изградат скијачки центри, но да се детектира каде има најголем потенцијал и логика за инвестирање и таму да се инвестира.

Скијачката патека на Водно влезе во длабока фаза на подготовка, при што делегација од мојот кабинет и градот Скопје го посети Загреб и тамошниот градоначалник кој срдечно ги пречека. Во Загреб заминаа затоа што таму има многу слична патека во непосредна близина на Загреб, на Медведница. Таму се одржуваат и професионални натпревари на светскиот скијачки куп “Снежна кралица”. Скијалиштето Сљеме е многу популарна дестинација за скијачите од Загреб и околината, овозможувајќи им лесен пристап до зимски спортови во близина на главниот град на Хрватска, која работи одлично и од каде го користевме искуството на тогашниот многу успешен директор на тој многу популарен скијачки центар, кој на наша покана дојде во Скопје и по разгледување на теренот кажа дека Водно има уште подобри природни предиспозиции од нивниот “загрепски Водно” и дека ќе биде многу успешна приказна.

Проектот беше целосно подготвен вклучително и со нивна помош и совети и пред самото отворање тендер за изградба, во време кога започнуваше да беснее хистеријата на т.н. “шарена револуција” дојде до голема и силна пропаганда дека тоа ќе биде еколошка катастрофа за Водно бидејќи требаше да се исечат дрва во широчина од околу 20 метра од двете страни долж патеката, согласно стандардите за изградба на скијачка патека.

Таа предизборна пропаганда доби такви големи димензии, што стана логично дека тој проект треба да се одложи за некое политички помирно време после изборите, а после изборите и покрај победата на ВМРО-ДПМНЕ, под надворешен притисок и интервенција, дојде до ново мнозинство во парламентот кое целосно го заборави овој проект.

И секако за крај ќе споменам неколку работи околу случувањата со Попова Шапка.
Следејќи ги професионалните совети на повеќе професионалци за природните потенцијали на теренот на Попова Шапка, владата која ја предводев се одлучи на поголема инвестиција во претворање на Попова Шапка во голем и и многу попрофесионален скијачки центар.

Изготвивме проект со кој проценивме дека во ваква состојба тешко дека некој приватен инвеститор би инвестирал толку големи средства и освен огромна нова опрема на жичарници, ратраци, ски лифтови и друга опрема, многу голема инвестиција во огромен паркинг на влезот на ски центрите, планиравме дури изградба со државни пари на некој профитабилни јавни претпријатија во фирма на општествена одоговорност, на два луксузни хотели со пет ѕвезди на Попова Шапка, кои ценевме дека би биле замаец за понатамошни инвестиции во такви хотели на приватни инвеститори. Се планираше и комплетно и темелно реконструирање на постојниот хотел сопственост на државно претпријатие таму.

Планиравме дури и жичара од Тетово до скијачките терени на Попова Шапка.

Огромна инвестиција која помина на седница на владата, но таа бараше промена на урбанистичките планови на општината Тетово кои валдата ги побара од општината, но општината никогаш не ги направи.

Тогашната градоначалничка Теута Арифи од за мене непознати причини целосно не само што го игнорираше, туку ни рекол го бојкотираше овој проект кој требаше тогаш да изнесува над 200 милиони евра (што со инфлацијата во меѓувреме деноминирано сега е над 300 милиони евра), инвестирани во еден 5-6 годишен период и од кој Попова Шапка и градот Тетово многу ќе добиеја, особено што се планираа ликаиции на кои и приватни инвеститори ќе можеа да изградат хотели и ресторанти.

Шапка и Тетово ќе станеа многу сериозен туристички центар и место на одржување на врвни европски и светски натпревари во скијање. Тетово е блиску до Скопје како главен град и до аеродромот, што беше додатна предност покрај фактот што има и автопат од Скопје до Тетово.

Се што можев да направам - направив. Точката ја враќав на дневен ред на седница на влада веројатно околу 15 пати во период од 2 години, никој во владата не беше против и сите подржуваа.
Разговарав и на политичко ниво со партијата на градоначалничката и таму не препознав проблем.

Ресорниот министер и други министри ги испратив неколку пати да разговараат со градоначалничката на Тетово, но сите напори останаа без успех, но и без сериозно објаснување зошто го прави тоа, односно зошто го кочи и конечно го запре тој проект.

Како и да е, тие проекти како за ски патеката на Водно, или нови ски патеки на Јабланица, Голак, Беласица и другите, така и за развој на Попова Шапка како врвен скијачки центар за натпреварувања од висок светски ранг и за врвен туризам постојат некаде во државната управа и јавните претпријатија кои требаше да инвестираат, пред се ЕЛЕМ и МЕПСО, и верувам дека некогаш кога ќе се создадат услови, некоја влада ќе ги искористи.

Nikola Gruevski

Честит Божиќ на сите верници во Македонија и на сите мои пријатели насекаде низ светот кои денес го слават христовото раѓање.

Божиќ е прослава на раѓањето на Исус.

Божиќ е време на љубов, солидарност и надеж, вредности кои нè поврзуваат сите без разлика на нашите традиции.

Во христијанството суштината е Исус Христос и ние се собираме околу него.

Со него веруваме дека можеме да комуницираме со молитва и тоа неверојатно многупати се покажало и докажало како можно и полезно, особено кога е истовремено пропратено со покајувањето.
Можеби честопати луѓето се далеку еден од друг, но Бог е секогаш со нас. Верникот никогаш не е целосно сам.
Можеби не знаеме како, ниту кога, но знаеме дека Бог се вмешува во многу моменти и ситуации во нашите животи, нашата средина и во светот.

Секој човек е роден за заедница, а не за изолирано суштество. А за живеење во оваа заедница, Исус ни дава рецепт, кој всушност е љубовта.
Ова значи не е доволно да сме заедно, бидејќи можно е да бидеме заедно на начин на кој постојано се бориме еден со друг, но да се биде заедно во љубов е најголема среќа за човекот.

Нека овој Божиќ за сите кои го слават денес биде потсетник дека љубовта, мирот и добрината можат да нè обединат, без оглед на времето и просторот. Тоа се вредности кои го надминуваат времето и традициите и нè обединуваат сите нас како луѓе.

Нека овој Божиќ ви донесе мир во срцата, радост, хармонија во вашите домови, здравје и благосостојба во вашите семејства, и сила да продолжиме заедно да градиме подобра иднина за сите нас.

И нека овој Божиќ ви помине во чувство на среќа, љубов и молитва, за себе, за блиските, за оние кои се несреќни и осамени и за оние на кои знаете дека им е потребна Божја помош.

Nikola Gruevski

Денес примив огромен број честитки за празникот Свети Никола, мој именден, преку разни канали на комуникација.
Со оглед на неможноста за кратко време физички да постигнам да одговорам на сите, ја користам ова прилика да се заблагодарам на сите оние кои со добра и искрен желба ми упатија честитки и да им посакам добро здравје, љубов, сила и трпение.

Свети Никола не е само светец - тој е симбол на несебичноста и храброста да се застане зад своите убедувања. Истите вредности што нѐ водеа кога заедно ја издигнавме Македонија, градејќи патишта, болници, училишта - споменици на нашата решителност.

Иако денес физички сме разделени, нашиот дух останува нескршлив. Секој успех на Македонија, секој ваш успех, секоја ваша победа, јас ја чувствувам како своја.

И знам дека вие, храбриот македонски народ, и понатаму ја чувате искрата на надежта за подобро утре.

Nikola Gruevski

Денес во православна Македонија се слави денот на Свети Никола - заштитникот на децата, сиромашните, морепловците, рибарите, патниците, затворениците и симболот на дарежливоста. Свети Никола е еден од најпочитуваните христијански светци, познат по своите чудотворни дела и милосрдие.

Овој празник отсекогаш бил симбол на нашето единство, традиција и непоколеблива вера во подобро утре.

Денес, иако сум далеку од Македонија, мојата мисла и срце се со вас. Иако физички оддалечен, мојот дух е неразделно поврзан со секое македонско огниште. Ги гледам нашите цркви како светат, ги слушам камбаните како ѕвонат, ја чувствувам радоста во домовите каде што се слави.
Во овие моменти, се сеќавам на годините кога заедно градевме, создававме и се боревме за подобра Македонија. Тоа време ми покажа дека најголемата сила на нашиот народ лежи во неговото единство и решителност.

Ги охрабрувам сите да ја продолжиме традицијата на меѓусебно помагање и поддршка. Нека секој од нас со сторени конкретни добри дела и давање љубов и тивка помош на оние на кои им е потребна биде светилник на надеж за оние околу себе, токму како што Свети Никола бил за многумина.

На сите кои слават, им посакувам топол дом исполнет со љубов и благослови.

Како некој кој го носи ова име, чувствувам посебна поврзаност со овој празник и неговото значење и затоа денес честитајќи го празникот на сите православни верници, именденот на оние кои го носат името Никола и славите на оние кои го слават, со желби за здравје, сила и трпение за справување со предизвиците,
ќе раскажам неколку возбудливи и на моменти драматични настани од неговиот живот и околностите во кои се случиле тие настани, кои ретко се споменуваат, во кои се вбројува на пример и тоа дека од богат наследник заради бескрајната дарежливост тој станал во еден момент просјак, или на пример жестината во дебатите од раната фаза на христојанската црква, па дури и еден физички инцидент кога Свети Никола го удрил александрискиот свештеник Ариј поради несогласување со неговото учење, заради што бил привремено остранет од првиот се вселенски собор од Никеја во 325 година, но подоцна вратен по многу интересни и неверојатни околности.

Тоа се многу интересни моменти кои се надвор од оние најчесто споменувани чуда кои Св. Никола ги има направено а кои најчесто се спомнуваат на овој ден, како што се спасување на три сестри од продажба и ропство со тајно фрлање на три вреќи со злато низ прозорецот на сиромашен човек, смирување на морска бура со молитва, воскреснување на тројца невино убиени, спасување на морнари во бродолом и други.

*****

Роден е околу 270 година во градот Патара во Ликија, денешна Турција, како единствено дете на побожните родители Теофан и Нина. Во тоа време градот Патара, од кој денес има само археолошки остатоци и кој се наоѓа на турскиот брег во близина на селото Гелемиш, во провинцијата Анталија бил под власт на римската империја. Подоцна Патара станала седиште на епископија, каде што служел и самиот Свети Никола.

Свети Никола се упокоил во градот Мира во 343 година и денот на неговото упокојување во декември се слави како ден на Свети Никола.

Неговите мошти се пренесени во црквата во Бари, Италија во 1087 година, за време на владеењето на византискиот цар Алексеј Комнен и патријархот Никола Граматик. Пренесувањето се случило заради навалата на муслиманите во Ликија, каде што првично биле сместени моштите.
Византија ја губела контролата врз поголемиот дел од Мала Азија по поразот во битката кај Манцикерт во 1071 година.
Според некои верзии, светецот му се јавил на сон на свештеник од Бари и му заповедал моштите да бидат пренесени таму.
Група морнари и трговци од Бари (околу 62 на број) ги земале моштите од гробот во црквата во Мира (денешна Турција) и ги однеле во Бари на 9 мај 1087 година. Во тоа време, Бари бил православен град под православен патријарх.
При пренесувањето на моштите се случиле многу чуда. Најзначајното чудо поврзано со моштите во Бари е појавата на света течност наречена “мана” или “миро”. Од моштите на светецот изобилно течело миро. Допирот до моштите, како и самото миро, предизвикувале чудесни исцелувања. Ова чудо со мирото продолжува да се случува и денес.
На 9 мај секоја година се одржува свечена литургија во базиликата во Бари, каде што се очекува појавата на “чудото на Маната” или “Мирон”.
Базиликата “Свети Никола” во Бари била специјално изградена меѓу 1087 и 1103 година за да ги чува моштите на светецот. Денес, таа е место на поклонение за христијани од целиот свет, особено за православните и католиците, меѓу кои и јас имав чест и задоволство да ја посетам и да се поклонам, пред десетина години.

Градот Мира каде се упокоил Св.Никола се наоѓал во областа Ликија, која денес е дел од јужна Турција. Конкретно, современиот град кој се наоѓа на местото на античка Мира е Демре, во провинцијата Анталија. Тој се упокоил на длабока старост, почитуван и признат од верниците. За разлика од многу други светци, свети Никола не доживеал маченичка смрт, туку мирно се упокоил.
Свети Никола се нашол во Мира како резултат на неговиот духовен пат и Божјата промисла. Откако го напуштил својот роден град Патара и манастирот Свети Сион, тој се преселил во Мира, најголемиот град во ликиската област. Таму првично живеел како просјак, немајќи друго засолниште освен Божјиот храм. Подоцна бил избран за епископ на градот Мира, каде што служел до крајот на својот живот.

Ова се случило како резултат на божествен глас кој му рекол: “Николај, појди на подвиг во народот, ако сакаш да бидеш овенчан од мене”.
Кога пристигнал во Мира, свети Никола немал никакво засолниште освен Божјиот храм. Тој избрал да живее скромно, без материјални поседи, целосно посветувајќи се на духовниот живот и помагањето на другите. Ваквиот начин на живот бил израз на неговата длабока посветеност на верата и желбата да им служи на луѓето.

Иако потекнувал од богато семејство, свети Никола го раздал целото свое наследство на сиромашните и немоќните. Неговиот избор да живее како просјак бил одраз на неговата смиреност и желба да биде поблиску до обичните луѓе, споделувајќи ги нивните тешкотии и потреби.
Овој период од животот на свети Никола претставува важна фаза во неговото духовно созревање и подготовка за идната улога како епископ и духовен водач. Неговата скромност и близина со народот придонеле за неговата популарност и почитување меѓу верниците.

На местото каде што се верува дека бил погребан Свети Никола, денес се наоѓа црквата Свети Никола. Оваа црква денес е значаен историски и археолошки локалитет.

Црквата била изградена во 520 година врз темелите на постара христијанска црква каде што Свети Никола служел како епископ.
Во текот на вековите, црквата била поплавувана и исполнета со тиња, но во 1862 година била реставрирана од рускиот император Николај I. Денес, црквата функционира како музеј, таа е популарна туристичка атракција, и е кандидат за влез во листата на УНЕСКО за светско наследство.
Неодамнешните археолошки ископувања во црквата Свети Никола во Демре донесоа интересни откритија и различни очекувања од истражувањето.
Тимот на археолози, предводен од професорката Ебру Фатма Фндк, открил саркофаг за кој се развиваат различни верувања, но истражувањето е во тек.

Во третиот век, Римската Империја минувала низ период познат како “Кризата на третиот век”. Оваа криза се карактеризирала со честа промена на императори, граѓански војни, економска нестабилност и надворешни закани од варварски племиња.

Сепак, кон крајот на третиот век, императорот Диоклецијан (284-305) успеал да воспостави поголема стабилност преку реформи во администрацијата и војската.

Во овој период се случувале значајни промени во религиозниот живот. Христијанството постепено се ширело, и покрај повремените прогони.

Во 303 година, Диоклецијан го започнал интензивниот, најголем и најжесток прогон на христијаните во антиката преку издавање на едикти (нормативен акт со сила на закон) со кои се барало од сите граѓани да се придржуваат кон римските обреди и со посебна насоченост кон свештенството. Христијанските имоти биле конфискувани од страна на властите, а имало и масовно уништување на свети текстови. Наредено било палење на црковните книги и текстови. Прогоните биле различни по интензитет во различни делови на империјата.
На запад, во Британија и Галија, биле со помал интензитет, додека на исток биле најжестоки. Галија била распростаранета на територија на северните делови од денешна Италија, поголемиот дел од денешна Франција, Белгија, западниот дел од Швајцарија, некои делови од Холандија и делови од Германија на северниот брег на реката Рајна. На почетокот на 4. век административно, Галија била поделена на римски провинции за полесно управување: Келтска Галија - централниот дел, Белгиска Галија - северниот дел и Аквитанска Галија - југозападниот дел.
Римјаните ја освоиле Галија во 1 век п.н.е. под водство на Јулиј Цезар и оттогаш таа била интегрален дел од Румската империја.

Тоа прогон на Диоклецијан е најголемиот прогон во антиката и се смета за последниот, но и најголемиот прогон на една религиска група во античкиот период. Најтешката ситуација била во Мала Азија и Сирија. Христијаните во овие источни региони страдале најмногу за време на прогонот. Прогонот на Диоклецијан бил особено суров и систематски, со цел да се искорени христијанството од Римската Империја.

Според преданието, Свети Никола бил затворен за време на прогоните на христијаните под царот Диоклецијан. Тој бил ослободен кога Константин Велики дошол на власт (306-337) и ги прекинал прогоните на христијаните.

И Константин Велики и Свети Никола биле познати по својата борба против еретичките учења, особено аријанството.
Константин го свикал Никејскиот собор за да се справи со овие прашања, а Свети Никола бил еден од најревносните бранители на православната вера. Обајцата играле клучна улога во ширењето и зацврстувањето на христијанската вера во Римската Империја во текот на 4-от век. Градот Никеја, познат и како Изник на турски, се наоѓал во западна Турција, во областа Мала Азија (Анадолија) во регионот на Бурса и воздушно е оддалечен околу 60 км од Бурса.

Аријанството против кое се бореле и Константин Велики и Св. Никола е христолошко учење кое било прогласено за еретичко на Првиот вселенски собор во Никеја (денес Изник). Ова учење го проповедал Ариј, свештеник од Александрија во Египет, кој бил роден во Либија.

Главните карактеристики на аријанството се Христолошка расправа односно Аријанството започнало како теолошка дебата за природата на Исус Христос во однос на Бог Отецот.

Аријанството се смета за нетринитарно учење, што значи дека не го прифаќа концептот на Светото Тројство во традиционалната форма. Според аријанството, Исус Христос не е предвечен Син Божји, туку е создаден од Бога во времето. И покрај осудата на Првиот вселенски собор, аријанството продолжило да се шири низ Римската Империја во 4-от век.
Аријанството било конечно осудено на Вториот вселенски собор во Константинопол (денес Истанбул) во 381 година, иако продолжило да постои меѓу некои варварски племиња.
Борбата против аријанството била клучна за раната христијанска црква. Константин Велики и Свети Никола биле меѓу водечките фигури во оваа борба, обидувајќи се да го зачуваат она што се сметало за православно учење за природата на Христос и односот меѓу лицата на Светото Тројство.

Главните идеи на Ариј за Исус Христос биле дека Исус не е вечен како Бог Отецот. Дека имало време кога Исус не постоел. Дека Бог Отецот го создал Исус како свое прво и најголемо создание пред да го создаде остатокот од универзумот. Дека Исус е божествен, но не е еднаков со Бог Отецот. Тој е како “второстепен Бог” под Бог Отецот. Дека Исус е совршено создание на Бог, но сепак е создание, а не дел од самиот Бог. И дека само Бог Отецот е вистински Бог. Исус е наречен Бог, но не е “вистинскиот” Бог.
Со други зборови, Ариј сакал да нагласи дека постои само еден вистински Бог - Отецот, а Исус, иако е возвишен и божествен, е сепак подреден на Отецот и не е од истата суштина со Него. Ова гледиште се обидувало да го зачува монотеизмот, но било отфрлено од Црквата како ерес бидејќи го намалувало божеството на Христос.

Во 313 година, кога Свети Никола бил на возраст од 43 години императорот Константин Велики го издал Миланскиот едикт со кој се легализира христијанството во Римската империја. Во вековите по неговата смрт заедно со својата мајка Елена тој е прогласен за светец, па така на 3 јуни според новиот календар односно 21 мај според стариот, го славиме празникот Свети Константин и Св.Елена - негова мајка, која исто така е прогласена за светица и која имала големо влијание врз својот син Константин во прифаќањето и ширењето на христијанството.

По налог на Константин, Света Елена отпатувала во Ерусалим каде го пронашла Чесниот Крст на кој бил распнат Исус Христос, а Света Елена изградила и повеќе значајни цркви на свети места, како што се црквата во Витлеем денес во Западен Брег, Палестина, над пештерата на Христовото раѓање и црквата на Елеонската Гора, место кое исто така имав среќа да го посетам пред десетина години кога поминав приватно неколку дена на одмор во Израел.

Заедно со својот син, Света Елена одиграла клучна улога во ширењето и зацврстувањето на христијанската вера во Римската Империја. Поради нивните заслуги во признавањето и ширењето на христијанството, и Константин и Елена се сметаат за рамноапостолни светители, односно еднакви на апостолите по значење.

Свети Никола имал значајна поврзаност со царот Константин Велики преку неколку клучни настани.

Свети Никола бил еден од епископите кои учествувале на Првиот вселенски собор во Никеја во летото во 325 година, свикан од царот Константин.

На овој собор Константин ги собрал епископите за да се решат теолошките несогласувања во црквата особено околу природата на Исус Христос во однос на Бог Отецот. Свети Никола бил меѓу околу 300 епископи различни делови на Римската Империја присутни на соборот. Соборот резултирал со усвојување на Никејскиот симбол на верата и утврдување на првите канони на црквата.
Со оглед на важноста на темите кои биле дискутирани, како и бројот на учесници, може да се претпостави дека соборот траел повеќе денови или дури и недели, но нема точни историски податоци за времетраењето на собирот во Никеја.
Темите на собирот биле осудување на аријанството, утврдување на Никејскиот Симбол на верата со кој се потврдила божествената природа на Исус Христос, обид за воспоставување на единствен датум за празнување на Велигден, иако не успеале целосно да го решат ова прашање, донесување на 20 канони за црковна дисциплина вклучувајќи стандардизирање на процесот за ракополагање на епископи, забрана за свештениците да живеат со жени кои не им се блиски роднини, зајакнување на авторитетот на главните епископски седишта, особено Александрија и Рим, забрана за преместување на свештеници, ѓакони и епископи од една црква во друга, осуда на позајмување пари со камата од страна на свештенството, а се одлучило и за првенството на Александрија и Ерусалим над другите епархии во нивните области.

За време на соборот се случил инцидент кој ја покажал ревноста на Свети Никола.
Свети Никола го удрил александрискиот свештеник Ариј поради несогласување со неговото учење. Поради ова, Никола бил привремено отстранет од соборот.
Според преданието, Христос и Богородица им се јавиле на сон на епископите, по што Никола бил вратен на соборот.
Причината за конфликтот била што Ариј, александриски свештеник, проповедал како што веќе споменав дека Исус Христос е создаден од Бога во времето и не е предвечен Син Божји, рамен по суштина на Бог Отецот.
Свети Никола, заедно со мнозинството епископи, го сметал ова учење за еретичко и опасно за спасението на душите.
Според преданието, во текот на соборските расправи, Свети Никола станал толку огорчен од Ариевите тврдења што не можел да се воздржи. Тој физички го удрил Ариј поради неговото “богохулно” учење. Овој чин бил израз на неговата “голема ревност” за православната вера.

Последиците од овој инцидент биле сериозни. Свети Никола бил привремено лишен од епископскиот чин и отстранет од соборот. Му било забрането понатамошно присуство на црковните собири.
Сепак, според христијанската традиција, Свети Никола подоцна бил вратен на соборот. Како што споменав се верува дека Христос и Богородица им се јавиле на сон на избраните архиереи.
По ова видение, на Свети Никола му било дозволено да се врати на соборот.
Некои современи истражувачи ја доведуваат во прашање автентичноста на овој инцидент, сметајќи го за подоцнежна легенда. И покрај тоа, оваа приказна останува значаен дел од црковното предание и сведочи за жестината на теолошките дебати во раната црква.

По завршувањето на соборот Свети Никола бил признаен како прв православен канонски епископ од страна на Константин, што најверојатно се однесува на признавањето на неговиот авторитет и легитимитет како епископ во контекст на новоформираната официјална христијанска црква во Римската Империја. Тој го примил омофорот, како знак на епископско достоинство, од самиот цар Константин. Омофорот е литургиска облека која ја носат епископите во православната црква. Тоа е широка лента ткаенина која се носи околу вратот и рамената. Примањето на омофорот симболизира официјално признавање на епископскиот статус, доделување на пастирска одговорност, тоа е и симбол на овластување за вршење на епископската служба.
Фактот дека омофорот бил доделен од самиот цар Константин укажува на блиската врска помеѓу црквата и државата во тоа време, личното вклучување на Константин Велики во црковните работи и признавањето на авторитетот на Свети Никола од највисоко ниво.
Овие настани го поврзале Свети Никола со царот Константин и го утврдиле неговото место како важна фигура во раната христијанска црква за време на владеењето на Константин.

По Првиот вселенски собор во Никеја во 325 година, Ариј бил прогласен за еретик и испратен во егзил во Илирик, заедно со двајца епископи кои го поддржувале. По две години, Ариј изјавил дека се покајал и му било дозволено да се врати. Тој бил повикан да се појави пред императорот Константин. Константин му наредил на епископот на Константинопол да го прими Ариј назад во црквата.

Во 336 година, само 11 години по Никејскиот собор, Ариј ненадејно починал. Според описот на Атанасиј Александриски, Ариј на околу 80 годишна возраст доживеал нагла и можеби насилна смрт додека одел низ улиците на Константинопол.

Смртта на Ариј била предмет на различни интерпретации. Некои современи научници сметаат дека можеби бил отруен од своите противници. Арсенот се смета за веројатен отров, бидејќи предизвикува симптоми слични на екстремно труење со храна.
Други, особено неговите непријатели, ја сметале неговата смрт за божја казна поради неговите еретички гледишта.
Трети сметаат дека починал од природна смрт, труење од храна или стомачно заболување.
И покрај смртта на Ариј, аријанството продолжило да се шири и да предизвикува поделби во христијанската црква уште долго време по неговата смрт.

Вториот вселенски собор се одржал во Константинопол во 381 година во црквата Света Ирина. Овој собор е познат и како Првиот Константинополски собор.

Овој собор меѓу другото го потврдил Светиот Дух како Бог, еднаков со Отецот и Синот. Соборот се занимавал со ересите на македонијанството и аполинаријанството, кои произлегле од аријанската ерес. Главната задача била проширување и адаптирање на Никејскиот симбол на верата, особено развивајќи го учењето за Светиот Дух.

Nikola Gruevski

Честитки за македонските репрезентативки во ракомет. 25:25 во Дебрецен на Европското првенство во Унгарија, со 45 пати поголема по население Турција, сепак е успех.

Nikola Gruevski

БОРИС САРАФОВ (1872-1907)
IN MEMORIAM
За идеологијата, за заедничкиге цели со Гоце и Ѓорче и за разликите за патот како да се исполнат заедничките желби, за напорите како да прибе средства за вооружување и востание, за тоа како Павел Шатев го доживеал Борис Сарафов.

За време на раководењето на Борис Сарафов со врховниот македонски комитет (ВМК), двете македонски организации ТМОРО (подоцна ВМРО и ВМК) се испреплетувале помеѓу себе и дејствувале речиси како единствена организација. Тоа не се случувало само по заслуга на Борис Сарафов, туку и со дозвола и знаење на членовите на задраничниот комитет во Софија, воден од Ѓорче Петров и Гоце Делчев.

Борис Сарафов во своето време кое е многу сложено и ризично за македонските револуционери и воопшто за макеоднскиот народ има дадено една од најексплицитните изјави во кои прави јасно разграничување помеѓу Македонците, Србите и Бугарите: “Ние Македонците не сме ни Срби, не сме ни Бугари, туку едноставно Македонци. Македонскиот народ постои независно од бугарскиот и српскиот. Ние сочувствуваме и со едните и со другите, и со Бугарите и со Србите: кој ќе го помогне нашето ослободување, нему ќе му бидеме благодарни, но Србите и Бугарите нека не заборават дека Македонија е само за Македонците...".
Познати се неговите дијалози со Цончев кој бил многу близок до бугарскиот Дворец, реалниот негов наследник кога е под притисок да го напушти челното место на ВМК:
“„Вие доаѓате овде од дворецот!... Овде јас сум претседател на Врховниот македонски комитет и како таков Ви предлагам итно да си заминете од овде. Ако Вие не излезете доброволно, јас ќе наредам да бидете исфрлен...”

“…„Јас не сум предавник. Предавници се тие коишто сакаат да го предадат Делото на Дворецот…”

Во монографојата за Б.Сарафов,авторот проф.Д-р Никола Жежов појаснува дека конфликтот не бил само борба за лидерство:

“…Во суштина, главниот конфликт со офицерите се случил токму поради прашањето дали тие можат непречено со чети да навлегуваат на територијата на Македонија. Не била само борбата за лидерство во Комитетот причината за расколот, туку прашањето за четите, финансиските средства и релациите на ВМК со ТМОРО. Сарафов со симпатии гледал на соработката со ТМОРО, но офицерите околу И. Цончев сметале дека треба Организацијата да се преземе одвнатре, за да може Комитетот да добие предност и надмоќност на теренот во Македонија. Според руските весници „Борис Сарафов по кавгата со Цончев целосно премина во таборот на Внатрешната организација, каде што го прифатија како обичен војник...” Секако, преминот на Сарафов во Организацијата не се случил веднаш во тие моменти, но тој бил спремен на последиците поради ваквиот негов став кон еден бугарски генерал со моќни врски во бугарското општество…”.

Еве како на него се потсетува славниот макеоднски револуционер, интелектуалец, гемиџија, адвокат, советски разузнавач, прв министер за правда во независна Макеоднија а подоцна и жртва на комунистичкиот режим Павел Шатев во биографијата напишана од него а посветен на Борис Сарафов. Најпрвин дава една општа слика за Б.Сарафов:
“Тоа младо момче, кое во детството, иако физички слабо, сакало да се искачува по високите ридови и борови, тој јуноша, кој како гимназијалец беше во чести кавги со своите соученици, тој истиот кој на воспитувачите и професорите во Солунската гимназија, особено на Етем ефенди, добродушен, примерен и способен професор можеби само зашто бил Турчин, им создавал непријатности и нервози, тој кадет кој бегал од Военото училиште за да се среќава со постарите соученици за да слуша како ги читаат „сомнителните руски писатели" без да биде откриен и исклучен од училиштето, тој млад, убав офицер испратен на служба во белоорадскиот гарнизон од каде за кусо време се преместува право во Софија, каде иако материјално обезбеден, сепак останува незадоволен и преку ден работи во касарната, а ноќе се среќава со Македонци за да ги обучува со оружје и подготвува за идни четници, востаници, со чин на млад потпоручник се осмелува да се јавува пред претседателот на Македонскиот вроховен комитет, Трајко Китанчев, да беседи со часови и заедно со него да осмислува како да се засили работата на Комитетот, па последниот да се восхитува од тоа, тој истиот млад офицер со се уште мали врски меѓу офицерството и во општеството, уште во првите денови по запознавањето со Китанчев наоѓа свои познаници, другари офицери и ги претставува пред претседателот на Комитетот, а истовремено со тоа договара како да се формираат офицерски братства во полковите за да се собира членарина во полза на Комитетот, тој немирен, жив темперамент стана водач на неколку чети составени од луѓе од најразличен состав, луѓе со различни карактери, менталитет и различна социјална и општествена положба, како предводник на чети ги минува Рила и Пирин, се крштева во борба со редовната турска војска и башибозук, но останува неповреден, откако влегува во Мелник и ја совладува целата стража и го пали градот, при што гори цело маало од 35 турски куќи, а по враќањето од Македонија, пофален и од самиот претседател на Врховниот македонски комитет, не се враќа во државата за да ја продолжи кариерата до која, според сè, воопшто не држи, туку се одѕива во Комитетот и ги бара своите другари, кои за големо негово чудо се беа поделиле од останатите цивилни членови, а истовремено одржува врски, договара средби и беседи со многу граѓански и воени лица, бара контакти со внатрешните дејци, се среќава со Г. Делчев, Ѓорче Петров и други и од сето слушнато, научено, забележано, останува со сфаќањето дека како на Комитетот, така и на внатрешните, кои веќе „курдисале нешто како комитет" како што му кажал Г. Делчев, им требаат пари, и тоа во поголемо количество од тоа што може да се собере како членарина од офицерските братства во одделни гарнизони, е се уште на почеток, уште не е во својата дахија. Во тој момент се друго во врска со Комитетот и Македонија му се гледа ситно, второстепено, а главното, суштинското е да се најдат побргу и колку што може повеќе пари за да се помогнат внатрешните дејци, а истовремено и Софискиот комитет. Веднаш сфатил што е најсуштествено, неопходното во дадената положба, тој на свој начин со својот ум и творечка фантазија, без да има какво и да е животно искуство, се зазема не само да подготви план, туку и тој самиот лично да го спроведе само што побргу да се најдат средства и оружје…”

Интересно е како потоа Павел Шатев ги опишува идејните становишта, принципите на Комитетот, на Борис Сарафов, како и разликите вониддите и принципите на внатрешните дејци, и ако навистина имало некаква разлика во што се состоела таа и како се манифестирала во практиката, во делата и односите меѓу Врховниот комитет и ВМРО.

“…Борис Сарафов во своите Спомени за тоа го кажува јасно, определено, иако сосема кратко, следното: „Принципиелно стоевме на таа основа: да бидеме дел од официјалните средини, да црпиме сила од народот, од масата, главно преку друштва. Официјалните сфери ги допиравме доколку можевме да земаме од нив средства, без да се обврзуваме за тоа, а освен тука, и со условите да не пречиме. Тука се стремевме кон целосна солидарност со Внатрешната организација, главната потпора за крајната цел. Другата задача ни беше да се вовлече офицерството, да се заинтересира за делото и доколку потреба еден ден за внатре, да го имаме на располагање. Тоа ни го декларираа и внатрешните дека на денот на востанието се ќе се даде во рацете на офицерите и воените воопшто, а учителите ќе останат во заднина, како морални сили" (стр. 54).

Секој разбира, па и Борис Сарафов со својот човечки ум и одлично запознат со многу официјални средини и лица со кои бил, како што самиот на многу места кажува и потцртува, можел да знае, да разбере или лесно да се сети дека официјалната бугарска влада, како и секоја друга влада во која и да е држава, не би дозволила да се организира, да функционира еден комитет, кој си поставува соодветни цели, задачи и спроведува свои активности (собира пари, прибира и купува оружје, го складира во погранични пунктови и испраќа дел од него на територијата на една туѓа соседна држава, се испраќаат четници и се враќаат и прибираат во државата непопречувани од никого и уште редица други работи), што суштински пречат, ја обременуваат официјалната државна политика и во никој случај не би го дозволила тоа ако немала намера целосно да го искористи, до крајот на возможното, не само функционирачкиот пред нејзинот нос македонски комитет, туку и самото македонско револуционерно движење. Тоа е јасно за секој човек. Тоа не можело да не го разберат и Борис Сарафов и неговите другари, членови на Македонскиот врховен комитет. Тоа го знаеле и внатрешните дејци Д. Груев, кој не еднаш се сретнал со бугарските официјални лица, министри и други, тоа уште подобро го знаел и Ѓорче Петров кој, како што се знае, непрекинато бил лично во контакт со Министерството на војната, а истото го знаеле и разбирале и останатите внатрешни дејци Гоце Делчев, д-р Христо Татарчев, Пере Тошев, Туше Делииванов, Иван Хаџи Николов и други, воопшто сите основачи и главни раководители активисти во Внатрешната организација. До тој момент, според целите и методите на борбата, се уште нема суштински разлики меѓу Врховниот комитет и ВМРО. И самиот претседател на Врховниот македонски комитет, Борис Сарафов, кој е во нераскинливи, интимни врски со внатрешните дејци, јасно, искрено и отворено вели: „Се стремевме кон целосна солидарност со Внатрешната организација", што тој ја смета за „главна потпора за крајната цел", а становиштето за официјалните сфери (лица и средини) му е „допиравме доколку можевме да земеме од нив средства, без да се обврзуваме за тоа, а освен тука, и со условите да не пречиме". На заседанијата речиси редовно присуствуваат и во дискусиите при донесувањето на самите решенија учествуваат и Ѓорче Петров и Гоце Делчев, како и останатите другари, офицерите Иван Цончев, Николов, Јанков и други. Во тоа време, продолжува Борис Сарфов, „офицерските братства се размножија", така како и останатите македонски друштва по селата и градовите.

„Речиси во секој гарнизон имаше братства од кои редовно пристигнуваа суми во Комитетот. Офицерите многу интимно почнаа со нас да се дружат. Доаѓаа кај нас, разговаравме. Ѓорче почна со недоверба да гледа и на таа наша блискост и чести контакти со офицерството, а можеби си мислел дека нешто друго кроиме".

Ете го веќе почетокот на првите знаци на недоверба, почетокот и на не толку големите во прво време недоразбирања, а потоа веќе, откако Борис Сарафов, како што ќе видиме подоцна, бил уапсен со неговите другари, колеги во Комитетот, големи недоразбирања, а уште подоцна и разлики во целите и тактиката. Но, важно е дека до последен момент меѓу сите дејци, офицери и цивили имало општа согласност и работата се одвивала добро, иако веќе се воделе спорови меѓу Ѓорче Петров, со кого секогаш Г. Делчев бил солидарен. „За време на нашите спорови со Ѓорче, на двапати ги повикавме на заседание и Иван Цончев, со неговите другари Николов, Јанков, Гаруфалов, капетан Дим. Венедиков. Се објаснувавме и потоа повторно работата добро одеше".

Значи, уште во времето кога Борис Сарафов бил претседател, споровите, недоразбирањата биле почнати. Спорови и недоразбирања главно меѓу двајца од највидните македонски дејци Ѓорче Петров од една страна, поддржуван од Гоце Делчев, и Борис Сарафов од друга. Духот, умот и мислата на Македонија во три лица македонските Св. Тројца. Но, од барањата, споровите, недоразбирањата меѓу двајцата обвинители постепено, речиси секогаш и секаде произлегува една спротивставеност во сфаќањата. Честопати, малите, ситни, навидум првенствено второстепени прашања, стануваат суштествени во дејствувањето. Така било и тогаш, иако не сите од дејците можеле да ја сфатат и разберат суштината на споровите.

Во македонското национално-револуционерно движење и до денес нема поголем, постабилен, посеопфатен ум, со каков што се одликувал на времето Ѓорче Петров. Тој најдобро од сите ги познавал македонските и бугарските активности, зашто долго време имал можности и бил во средини, што му дозволувале да ги научи, да ги сфати, да ги разбере стремежите, потребите, копнежите и желбите на бугарските управители на чело со Дворот.

Недовербата на Ѓорче Петров и Гоце Делчев можеби тогаш се уште не била целосно основана и точна, но не била исклучена веројатноста да бидат вознемирени од официјалните средини, кои манифестираат желба да им се потчинуваат, да се молчи и да не се размислува, туку да се слуша и да се потчинува на се што доаѓа од горе. Принципиелниот ум на Ѓорче Петров можеби уште тогаш ги сфаќал вистинските намери и цели на официјалните одговорни и неодговорни фактори во Бугарија. Во неговиот ум и мисли можеби се оцртувале сите лоши последици на една поделба во однос на целта и тактиката на идната македонска борба за слобода и независност. Но, сè уште единството фактички се гледало и Борис Сарафов на зборови и на дело бил еден од оние, кои сакале сите да одат по еден ист пат за прашањето за идната револуционерна активност во Македонија. Ѓорче Петров и Гоце Делчев уште тогаш биле убедени приврзаници на идејата дека македонското ослободително движење треба да оди по свој сопствен пат, да има своја политика, зашто може да смета, пред се, само на внатрешните сили на народот и за таа цел се создава мрежа од револуционерни комитети во Македонија. Тоа не го негирал ни Борис Сарафов, но како деловен човек на чело на Комитетот, тој гледал на општата положба со други очила, а не со тие на Ѓорче Петров, кој според умот и темпераментот значително се разликувал од Борис Сарафов. Последниот добро сфаќал и разбирал дека какви и да се намерите и целите на бугарското раководство, Комитетот никогаш не ќе може да ги надмине и отстрани. Тоа за Борис Сарафов била една утопија и затоа сакал максимално да се искористат официјалните сфери за делото: да се снабдат, пред сè, со средства, материјали, оружје и друго, да се подигне авторитетот на Комитетот, да се надмине апатијата во општеството, а не во тој уште почетен момент да се изнесуваат желби и барања, што не само што се неостварливи, туку не се суштествени и неопходни. Воопшто, тоа се сфаќањата по кои се разликувале тие две дијаметрално спротивни личности Ѓорче Петров и Борис Сарафов. Во продолжение, споровите, недоразбирањата, да допуштиме дека и уште тогаш имале и некои разлики, ќе треба да се објаснуваат и како спорови и недоразбирања, што се должат и произлегуваат и на личен терен. Субјективното во човекот честопати добива превез во животот на луѓето.

Идејните, принципиелни разлики меѓу Борис Сарафов од една страна и Ѓорче Петров од друга, во тој момент биле такви и толкави, какви и колкави што биле разликите меѓу Љубен Каравелов и Васил Левски кога конечно се убедиле дека бугарскиот народ ќе треба да смета, пред се, на себеси, а потоа на некои надворешни и туѓи фактори.

„Каравелов бил човек на идеите, на знаењето и големите сфаќања, а В. Левски човек на практичните работи, на прагмата, на искуството, на трудот и успехот. Л. Каравелов верувал во српско-бугарското побратимство, а В. Левски бил разочаран од Србите и верувал во успехот на бугарската демократска република", "

Желбите на човекот се многу различни, но не помалку различни се и средствата преку кои тие желби можат да бидат реализирани, остварени. Ѓорче Петров, а со него и Г. Делчев одат по еден строго зацртан пат, а Борис Сарафов, воден не толку од разумот, туку од своите скриени национални чувства, оди кон истата цел, но малку во друга насока - да се испеглаат и надминат конфликтите преку заемно и добронамерно разбирање, да се објасни тоа што е нејасно, да се отплетка заплетканото, да се закрпи скинатото и со тоа да се приближат становиштата, да се усогласат мислењата, што е едно искуство повеќе. Но, животот, грубата општествена и политичка активност, во кои човечките страсти и желби играат голема улога, го наложуваат своето. Конкретното е секогаш подоволно од апстрактното. И затоа, во политичките односи личното, егоистичното секогаш наоѓа посилен одѕив, отколку реализирањето или запазувањето на еден принцип, што е тешко да се прифати, а уште потешко да се спроведува во животот, во грубата реалност во која обично живееме…”.

На крајот еден извадок од спомените на Борис Сарафов за неговите средби во Будимпешта, Минхен и Белград со претсавници на српските власти во обид да извлече пари за Органзиацијата.

Од овој цитат ќе се види како Б.Сарафов се обидувал да обезбеди пари за востание во Македонија.
Во почетокот на 1902 година Борис Сарафов се наоѓал во мисија низ повеќе европски држави. Неговата цел била да се дојде до парични средства за потребите на Организацијата, бидејќи тој веќе, со дозвола и знаење на Гоце Делчев и Горче Петров бил зачленет во редовите на ТМОРО, со напомена на членовите на Задграничното претставништво дека треба да се потчинува на законите на Организацијата. Според одредени податоци, на почетокот на јануари 1902 година, Борис Сарафов се наоѓал во Женева, Швајцарија. Според Сарафов, во Женева тој се задржал до февруари 1902 година.

“Во Женева се сретнав со Балукчиќ, кој отиде во Минхен. Ме замоли и мене и јас отидов во Минхен, каде што беше и неговото семјство. Таму ми соопшти дека се допишува со Света Симиќ. Балукчиќ важеше нешто за социјалист! Начелно го одобруваше нашиот принцип „Македонија на Македонците!". Требаше да има средба со Симиќ во Будимпешта, па ме покани да одам со него, зашто и Симиќ сакал да се види со мене. Отидовме во Будимпешта, дојде и Симиќ. Тоа беше на 26.01.1902 година. Се сретнавме во гостилницата „Панонија“. Тука првпат се запознав со Симиќ. Најљубезно разговаравме со него. И тој ја одобрува „Македонија на Македонците", само што се плашел од војна со Бугарија. Му кажав дека Иван Цончев работи со Бугарија, а оти јас, пак, сум следен од бугарското раководство. „Дајте и вие Србите малку средства за Македонците, за да ги прошират своите симпатии меѓу Србите и Бугарите. Досега само Бугарија помагаше“. Симиќ јавно пред Балукчиќ говореше против кралот Александар (Обреновиќ), и Балукчиќ одобруваше. Симиќ призна дека Србија треба исто така да даде средства, пушки и пари. Јас сакав мартинки, бидејќи тие во нишкиот склад имале 14 илјади мартинки, па дел по дел да испратат едно количество. Симиќ рече дека прво треба да разговара со кралот, па јас да сум се симнал во Нови Сад да го чекам одговорот. Така и направивме. Но, бидејќи работата беше сериозна, за се му пишав на Ѓорчета, да дојде и заедно да ги водиме преговорите. Ѓорче одговори дека нема пари. Ѓорче знае кога е потребно да молчи и да се тргне настрана. Не секогаш и секаде може да се зборува, туку само кога е потребно и неопходно (б.н). Телеграфски му пратив 200 лева во Трново каде што беше. Наместо него, дојде покојниот Тома Давидов. Седевме во Нови Сад да чекаме, Минаа четири дена, го пратив Давидов во Белград, каде што се сретнал со Симиќ. Се врати Т. Давидов во Нови Сад. Најпосле не повика Симиќ и ние отидовме во Белград, дојдовме во хотел „Париз" - јас под името Богдан Петров. Тие ни платија се. Преговори. Симиќ ни рече да се видиме со премиерот и со министерот за надворешни работи Вуиќ. Сам отидов кај Вуиќ. Истата песна како и со Симиќ. Имено, наклонети се да поддржат автономна Македонија, односно „Македонија Македонцима“! Јас ги натерав да напишат уште пред мене едно објаснување до своите агитатори во Македонија. Го отлитографираа потпишано од Симиќ и Вуиќ. Во него се велеше дека имаат доверба во мене и моите луѓе, а се дистанцираат од луѓето на Цончев, зашто Внатрешната организација искрено работела за идејата „Македонија на Македонците“. Изгледаше дека Симиќ искрено работи...".

„Штом стигнав во Белград, се појави и гроф Јозеф, како и Вајсман (таен австриски агент, м.з.)

Симиќ ми рече дека кралот е подготвен да даде средства. Јозеф имаше аудиенција кај кралот, а ми се чини и Вајсман и работата пропадна. Не земавме ни пара, ни пушка. Симиќ рече дека жали, дека неговите идеи не можеле да го пробијат патот, дека имале крал кој секогаш стравувал де од Виена, де од Петербург и друго. Жали. Главен резултат беше објаснувањето. Се почувствува промена во однесувањето на српските агитатори во Македонија спрема Организацијата во 1902 и дел од 1903 година.

Бидејќи не дојде ниту Ѓорче, ниту Г. Делчев, од Давидов разбрав дека весниците на Внатрешната организација ме пцујат од што, главно разбрав дека се плашат од моето име. Се вратив во Женева за да го побарам мојот Англичанец... И одвај кон средината на март 1902 г. добив од него 50.000 франци. Изгледаше дека човекот не е политичко лице, изгледаше богат. Кога ги земав тие пари, имаше група студенти во кафеаната Симеон Радев и други им оставив 50 банкноти по 1.000 франци. Веднаш кажав да се почне во Париз со издавањето на весникот „Le Mouvement Macédonien". На Давидов му испратив чек со 10.000 франци. Истовремено од Солун го повикав Јордан Поп Јорданов (Орцето) и му дадов 10.000 франци за да продолжат со работата за минирање на Отоманската банка" (стр 69-71).

Павел Шатев во биографијата за Сарафов сето ова го толкува вака:

“…Б. Сарафов е веќе одделно, посебно лице, а не претседател на Врховниот македоно-одрински комитет. Тој наспроти тоа, влегува на свој начин и се распрашува што целеле гореспоменатите српски политичари и државници? Ни повеќе, ни помалку сакале преку едно така познато лице, со голем авторитет, како Борис Сарафов, да се вмешаат во револуционерните работи во Македонија за свои чисто политички, завојувачки, државни интереси. Тоа е најверојатната претпоставка, што може да се дозволи. Во краен случај, пак, за да бидеме пообјективни, и да дозволиме за момент дека како Симиќ, така и Балукчиќ како социјалист во преговори со компетентни лица, но приврзаници на други политички сфаќања и разбирања, лица официјални претставници на една заинтересирана балканска држава, подготвена и за војна, а притоа го канат и Ѓорче Петров како задграничен претставник на ВМРО да дојде, да присуствува и да води разговори, преговори со тие заинтересирани српски државници, и да имале некоја друга, поблагопријатна за Македонија идеја, што впрочем е малку веројатно, таа идеја, таа желба била само во главите на тие двајца образовани Срби. А, сите останати српски државници, општественици од управувачките политички партии, вклучувајќи го и целото офицерство и Дворот на чело со кралот Александар Обреновиќ сите биле и си останаа такви до последниот момент, крајни националисти. Завојувачи, кои притиснати од Австро-Унгарија се насочиле кон линијата на најслабото спротивставување кон Скопје, за да најдат излез на море, така како што потоа Србија беше фактички задушена во сопствените граници и бараше излез за пласирање на своите земјоделски и стокови производи кон Белото Море, како што беше тој кон Јадранот, кој веќе беше исто така заштитен од Австро-Унгарија, која пак се стремеше и кон Солун, и кон Драч и Валона подоцна. Настаните по Илинденското востание, како и вооружената српска пропаганда и нејзиното проширување по Балканската, меѓусојузничката и општоевропската војна, а особено завојувачката и асимилаторска политика на српските управувачки раководства го потврдуваат и докажуваат тоа.
За таа дрска постапка Борис Сарафов бил критикуван од многумина, и од прогресивни општествени групи и од некои македонски револуционери, како Ѓорче Петров, Г. Делчев, Јане Сандански и други. И на Рилскиот конгрес исто било подигнато едно обвинение од Јане Сандански за таа негова постапка, по што Борис Сарафов одговорил: „Ме обвинувате, но јас тоа го сторив без какви и да е обврски. Мислев дека и Србите ќе тргнат по правиот пат и дека ќе дозволат наши чети да заминуваат, но штом тие сега праќаат српски чети, јас сум против тоа…”.

Вовлекувањето и надежта на Борис Сарафов го одвлекле многу далеку. Како што се гледа, тој од задоволство дека ќе може да обезбеди средства т.е. пари и оружје од Ниш, каде имало 14.000 мартинки, наивно верувал и мислел дека лесно ќе може да ги измами српските политичари и државници, дека тие ќе дозволат бугарските чети да влегуваат или да излегуваат и преку Србија за да се засили четничката борба во Македонија, и таа, како од Бугарија, да биде помогната и од Србија, како што барала идејата „Македонија на Македонците". Можеби Симиќ и Балукчиќ во своето внатрешно сознание навистина ја наоѓале таа идеја за најприфатлива. Прво, за да се избегне присоединувањето на Македонија кон Бугарија, второ, за да се разреши македонското прашање, а тоа не може ако не се разреши и прашањето за Стара Србија, и трето, преку Македонија како автономна област слободно да минуваат српските стоки за странство. Велам, можеби. А, според сè, подоцна стана јасно кои и какви крајно националистички, шовинистички елементи преовладувале во сите општествени, воени и дворски кругови”.

П.С.Гостилницата “Панонија” во Будимпешта, каде што во 1902 година се сретнале и преговарале Сарафов и Симиќ, работела како таква од 1902 до 1944 година и во тоа време била популарна за многу елитни гости. Објектот сеуште постои, но со друга наменa.
Хотелот Париз во Белград во 1902 година се наоѓал на Теразије 27, а поранешна Улица Краља Милана 33. Изграден во 1868 година а срушен во 1948 година како оштетен од војната. На негово место изграден е нов објект.

(Подолу фотографии од Борис Сарафов, Светислав Симиќ, ресторант Панонија во Будимпешта во 1902 година и хотел Парис во Белград 1902 година)

Nikola Gruevski

ПРАЗНИКОТ И ДЕНОТ ОД КОЈ ЗАПОЧНА ОРГАНИЗИРАЊЕТО НА БОРБАТА ЗА СЛОБОДА, АВТОНОМИЈА И НЕЗАВИСНОСТ НА МАКЕДОНИЈА

Празникот без кој немаше да постојат другите три национални празници, 2 август, 11 Октомври и 8 септември.

Да не се создадеше ВМРО во 1893 година, немаше да го има Илинденско востание во 1903 година, бидејќи токму ВМРО го организираше!
Тоа ВМРО и Илинденското востание го запалија огнот за слобода кај Македонците кој со векови немаше кој да го запали и кој не се изгасна по 1934 година кога Организацијата беше уништена.
Тој запален оган кај Македонците и другите народи кои живеат во Македонија ги инспирираа луѓето кои го донесоа 11 октомври 1941 година- кога започна антифашистичкото и ослободително востание на македонскиот народ, кое пак го создаде 2 август, Вториот Илинден 1944 година, АСНОМ со кој се создаде федералната македонска држава во југословенската федерација, чие создавање го отпочна патот кон целосната независност која дојде со референдумот на 8 септември 1991 година - денес славен како ден на независноста на Република Македонија.

Празникот од кога се даде првата заклетва за жртвата која следеше. Заклетвата за заедничката цел и истрајноста по секоја цена.

Празникот кој создаде легендарна Организација и генерација на борци кои херојски ги положија животите за слободата на сите.

Празникот од денот по кој произлезе генерација од која подоцна се инспирираа сите следни генерации борци за слобода од различни епохи.

Се инспирираа од нивната жртва, борба, фанатизам, херојство и цели.

Празникот кој за жал, слободна Македонија, последен го прогласи за национален празник во 2007 година, иако од тој ден започна идејата за органзирана револуционерна борба.
Идеолошките предрасуди на одредени политички лидери доведоа да се занемари фактот дека ако се избрише еден датум, ако се негира еден настан, ќе ги снема и другите датуми и настани.

Д-р Христо Татарчев, Даме Груев, Петар Поп Арсов, Христо Батанџиев, Антон Димитров и Иван Хаџи Николов. Тие започнаа!
Брзо им се придружија Гоце Делчев, Ѓорче Петров, Пере Тошев, Христо Матов, Борис Сарафов, Јане Сандански, Христо Узунов, Васил Чакаларов, Лазар Поп Трајков, Методија Патчев, Питу Гули, Јордан Пиперката, Никола Карев, Георги Сугарев и многу други, секој допринесувајки на начин на кој најдобро можеле.
Потоа, во уште потешки околности водството го превземаат другите генерации во уште посложено време на балкански и светски војни, меѓународни конференции на кои Македонија не е на масата, туку на менито, нови востанија и битки, во време кога веќе не е тајна постоењето на Органзиацијата и постои активна борба на секој начин за нејзино уништување или контролирање од страна на соседни земји, време на нови херојства, искушенија, предизвици, предавства, братоубиствена борби, жртви од секаков вид, тешки околности, влијанија од страна, пропаганди, прогони, затворања, атентати, бегства, поврати, напади, повлекувања, компромиси, нужност од нови сојузи, дури и со поранешните непријатели.
Тоа се луѓе и време кое не смее да се суди, туку треба да се разбере, да се истражуваат околностите кои довеле до секој чекор, на секој значаен поединец, секоја одлука и настан, бидејќи гледано само со денешни очи, без длабоко да се продре во времето, секое разбирање ќе е погрешно.
Генерации предводени од Ефрем Чучков, Тодор Александров, Петар Чаулев, Христо Чернопеев, Александар Протогеров, Ванчо Михајлов, Панчо Михајлов-Чавдар, Мише Развигоров, Петар Шандаров, Славчо Ковачев, Наум Томалевски, Ѓорѓи Баждаров, Павел Шатев и многу други, сите тие со своите успеси и несуспеи, секој со своите слабости и предности, време на подеми и падови, грешки и исправни одлуки, разбрани и не разбрани, заблуди и исправни визии, судени и оправдувани од генерации историчари, хроничари, политичари од други времиња или граѓани кои сакат да ја запознаат и толкуваат сопствената историја.

Едно е јасно и тоа го потврдуваат документите: сите тие се борат за обединета и независна Макеоднија.

Неспорно е дека сите тие се синови на Македонија!
Се разбира како и во секое поголемо семејство, не секој син е ист. Некој е повешт во нешто, друг во друго. Некој прави некакви грешки, друг помалку или различни. Некој е успешен во нешто, друг во друго. Некој застранува, некој се снаоѓа во исклучително тешките околности, борејќи се да преживее и потоа да успее, правејќи тешки компромиси што во нормални околности или во други времиња не би ги направил. Некој успехот го гледа во едно, друг во друго сојузништво, зависно од времето, околностите или склоноста кон некоја идеологија. Секако, некому е поблиска една, на друг друга идеологија. Некој е поуспешен, некој помалку успешен.
Некој има едни, друг други чувства, чувства за смислата, припадноста, блискоста, вербата, шансите, можностите, најдобриот избор или најчесто најмалку лошиот избор, некој се чувствува поблизок до едни, друг до други, некој едни, друг други стравови за некои идни одлуки или пресвртниците, околности, визија, свој замислен пат до успехот, толкувања, анализи, одлуки...Нашите херои биле луѓе, во секоја смисла на зборот.

Но, на еден или друг начин, преку едни или други патишта, стилови, стратегии, сојузништва, планови, тактики и орудија за остварување на целите, историските документи неспорно покажуваат дека сите се борат за слободна и обединета Македонија!

Тие започнаа.

Други генерации инспирирани од нив и нивната борба - довршија.

Денешните генерации треба само да го чуваат со крв постигнатото, да го почитуваат и слават нивното дело и жртва и да го надградуваат и развиваат создаденото од генерации борци за слобода на Македонија.

Тие се жртвуваа!

Имаа храброст и верба!

Подготвеност за жртва на сопствениот живот.

Најголемиот дел од основачите и сите оние кои подоцна им се придружија и ги следеа не ја дочекаа слободата во која живееја, живеат и ќе живеат милиони Македонци и граѓани на слободна и независна Македонија!

Слава им!

Славејќи ги хероите, се оддолжуваме кон нив и нивната жртва, се потсетуваме на трнливиот пат до слободата, но и создаваме нови идни херои! Херои кои ќе го повлечат напредокот на Макеоднија и кои ќе даваат лична жртва за тоа.

Честит 23 Октомври!

Нека вечно се слави основањето на ВМРО (на почетокот МРО) на 23 Октомври во 1893-та година во Солун.

НЕКА Е ВЕЧНА МАКЕДОНИЈА!